Arıtma tesisleri giriş yapılarının en önemli ekipmanlarından biri olan kum tutucu havuzlarında, yatay doğrultuda hareket eden köprü vasıtasıyla tabandan bir noktaya toplanan kum ve benzeri maddeler pompa ile kum ayırıcı ekipmanına yönlendirilir. Toplama kanal sayısının projeye göre arttırıldığı kum tutucu ekipmanı; alüminyum, karbon çelik, galvaniz daldırma ve ya paslanmaz çelikten imal edilebilir.
Kum, çakıl ve benzeri inorganik maddeleri atık sudan ayırmak ayrıca arıtma tesislerindeki ekipmanların aşınmasına ve çökeltme havuzlarındaki tıkanma tehlikesine engel olabilmek amacıyla kum tutucular kullanılır. Bu tip maddeleri içermeyen endüstriyel atıksuların arıtılmasında bu yapılara gerek duyulmayabilir.
Kum tutucu üniteleri; yoğunluğu 2650 kg/m3 ve partikül çapları 0.1-0.2 mmden daha büyük olan katı maddelerin tam olarak tutulmasını sağlamak için kullanılır. Tabana çöken çamur cazibe ile yönlendirilir ve köprüye bağlanmış taban sıyırıcıları ile bir noktaya toplanır ve uygun tipteki pompa ile tahliye edilir.
Kum tutucu üniteden pompalanan atıksu, özel olarak dizayn edilmiş kum ayırıcı ünitesine alınır. Konik tabanlı kum ayırıcı ünite içine yerleştirilmiş helezon (motor ile tahrik edilmiş) vasıtasıyla tabanda biriken kumu taşıyarak çıkış ağzına yerleştirilmiş bir konteynıra boşaltır.